Η ανάγκη να διατηρηθεί το ιστορικό καθεστώς του Αγίου Όρους ως πολυεθνικό κέντρο ολόκληρου του ορθόδοξου κόσμου, με τη χιλιόχρονη πνευματική του παράδοση, τονίσθηκε στο συνέδριο της 27ης Ιανουαρίου, παραμονή του εορτασμού της επετείου της χιλιόχρονης ρωσικής παρουσίας στο Άγιο Όρος.

Σύμφωνα με τον Γενικό Εισαγγελέα της Ρωσίας, Γιούρι Τσάικι, «ο Άθως και η Ρωσία συνδέονται με χιλιόχρονους πνευματικούς δεσμούς» και, η «ιστορική του κληρονομιά είναι ιδιαίτερη αυτή τη στιγμή».

«Η χώρα μας βιώνει μια πνευματική αναγέννηση, μια επιστροφή σε πνευματικές αξίες και ιερά. Γι' όλους εμάς είναι πολύ σημαντική η διατήρηση του ιστορικού καθεστώτος του Αγίου Όρους, ως πολυεθνικού κέντρου ολόκληρου του ορθόδοξου κόσμου», δήλωσε ο Τσάικι, σε χαιρετισμό του στο συνέδριο.

Με τη σειρά του απευθυνόμενος στο φόρουμ, ο υπουργός Ανάπτυξης της Άπω Ανατολής, Αλεξάντερ Γκάλουσκα, δήλωσε ότι έχει επισκεφθεί κατ' επανάληψη το Άγιο Όρος, και κάθε φορά παίρνει «δύναμη να ξεπεράσει τις δυσκολίες, τις δοκιμασίες και τις ταλαιπωρίες που αντιμετωπίζει, χωρίς εξαίρεση, κάθε άνθρωπος».

«Το Άγιο Όρος με βοήθησε να βρω απαντήσεις στα ερωτήματα που με προβλημάτιζαν, ερωτήματα για την εκκλησιαστική ζωή, για την προσωπική ζωή, για τις κρατικές δραστηριότητες. Τρέφω ένα βαθύ συναίσθημα ευγνωμοσύνης προς όλους εκείνους που δημιούργησαν, διατήρησαν και μετέφεραν μέσω των αιώνων την πνευματική παράδοση του
Αγίου Όρους, η οποία μάς δίνει σήμερα τη δυνατότητα να την αγγίξουμε, να στηριχθούμε απ' αυτήν», δήλωσε ο Γκάλουσκα.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Διεθνούς Φόρουμ «Διάλογος των Πολιτισμών», επικεφαλής του Ιδρύματος Άγιος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος, Βλαντίμιρ Γιακούνιν, υπενθύμισε πως κατά το παρελθόν «σε επίπεδο διοικητικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο —αν και λίγα πράγματα είναι γνωστά για το γεγονός αυτό- εγκρίθηκε ψήφισμα που ανέφερε ότι το καθεστώς του Αγίου Όρους ως Αυτόνομης Πολιτείας αντίκειται στους νόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επομένως η κατάσταση αυτή πρέπει να αλλάξει».

«Αυτά είναι τα επίσημα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οφείλουμε, ενόψει και της επερχόμενης ημερομηνίας, από την χιλιόχρονη παρουσία μας στο Άγιο Όρος, με κάποιον τρόπο να υψώσουμε τη φωνή μας για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του Άθω με την υπάρχουσα μορφή, με την παράδοση αυτή που έχει αναπτύξει χιλιάδες χρόνια πριν», είπε ο Γιακούνιν.

Το Άγιον Όρος — μία χερσόνησος στη βορειοανατολική Ελλάδα — είναι μία ειδική αυτοδιοικούμενη διοικητική μονάδα εντός της ελληνικής επικράτειας, με κέντρο τις Καρυές. Είναι ένα από τα σημαντικότερα σημεία προσκυνήματος στον ορθόδοξο κόσμο, που έχει κρατήσει ανέπαφο τον αρχαίο μοναστικό τρόπο ζωής. Απαγορεύεται η μετάβαση των γυναικών σ' όλη την επικράτεια του όρους, με τον κίνδυνο ποινής φυλάκισης μέχρι ενός έτους.

Το πρώτο ρωσικό μοναστήρι στο Άγιον Όρος ιδρύθηκε την εποχή του Αγίου πρίγκιπα Βλαδίμηρου, γνωστό ως Μοναστήρι της Παναγίας της Ξυλουργού, και η πρώτη γραπτή αναφορά σ' αυτό γίνεται τον Φεβρουάριο του 1016. Από την ημερομηνία αυτή και έπειτα, υπολογίζεται η παρουσία ρωσικών μοναστηριών στο Άγιο Όρος. Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει σχηματίσει μία ομάδα εργασίας για την προετοιμασία του εορτασμού, το 2016, της 1000ης επετείου από την παρουσία των Ρώσων μοναχών στο Άγιο Όρος. Οι εορτασμοί θα αρχίσουν τον Μάιο του 2016.